Het is misschien nog een beetje vroeg om nu al aan je pensioen te denken. Maar zodra je een baan hebt begin je al te sparen voor je oude dag. Ongeveer twintig procent van je inkomen gaat daarin zitten. Dus je werkt eerst op maandag voor je pensioen, en pas vanaf dinsdag voor je directe uitgaven...
In Nederland krijgen de meeste mensen naast hun AOW ook pensioen van een pensioenfonds. Welk fonds dat is, hangt af van waar ze gewerkt hebben. Er zijn heel grote fondsen die honderden miljarden euro's aan beleggingen hebben, maar er zijn ook kleine fondsen. De fondsen staan onder toezicht van De Nederlandsche Bank (DNB). DNB is de waakhond die ervoor moet zorgen dat de pensioenrechten gegarandeerd zijn, niet alleen nu maar ook nog over vijftig jaar.
Wat je krijgt voor de pensioenpremie die je betaalt is een toezegging van het fonds dat ze je, vanaf het moment dat je met pensioen gaat tot aan je overlijden, een bepaald bedrag per jaar zullen betalen. Die pensioentoezegging wordt elk jaar opgehoogd om rekening te houden met prijsstijgingen; dat wordt indexatie genoemd. Maar als het slecht gaat met de beleggingen, dan wordt er geen indexatie gegeven. Ook de mensen die al met pensioen zijn krijgen dan geen aanpassing aan gestegen prijzen.
In veel andere landen bestaan geen pensioenfondsen. Bijvoorbeeld in de USA hebben werknemers ieder individueel een pensioenrekening waar ze verplicht geld op moeten storten. Over de manier waarop dit geld belegd wordt kunnen ze zelf een besluit nemen. Als het met die beleggingen slecht afloopt, dan dragen ze zelf ook de gevolgen. In Nederland zijn de risico's meer gespreid; dat wordt intergenerationele solidariteit genoemd.
Welke vragen roept dit op?
1. Stel dat je werkt van je 25e tot je 65e, en dat je ieder jaar een bepaald percentage van je inkomen opzij zet als pensioenvoorziening. Stel dat je dit geld belegt met een rendement van 5 procent; dus als je 1000 euro opzijlegt heb je na een jaar 1050 euro, na twee jaar 1102,50 euro (rente op rente), enzovoorts. Stel dat je 85 jaar oud wordt. Wat moet het percentage zijn dat je ieder jaar opzij zet, om in de twintig jaar na je pensioen jaarlijks een bedrag te kunnen opmaken dat 70 procent is van het inkomen dat je tijdens je werkende leven hebt verdiend? Ga er voor de eenvoud van uit dat dit inkomen konstant is.
2. De vorige vraag is in feite een berekening van een pensioenpremie, maar er zitten nogal wat vereenvoudigingen in de veronderstellingen. Je kunt bijvoorbeeld ook rekening houden met de inflatie. Zeg bijvoorbeeld dat het leven gemiddeld twee procent per jaar duurder wordt. Je inkomen zal meestal tijdens je leven niet konstant zijn maar een stijgende lijn vertonen; neem bv. aan dat het inkomen lineair stijgt tijdens de werkende periode. Bekijk de varianten waarbij het pensioen wordt genomen als 70 procent van het laatst verdiende loon, of als 70 procent van het gemiddeld verdiende loon.
3. De pensioenpremie is in de meeste gevallen een vast percentage van je inkomen; of je nu 30 of 60 bent, je betaalt hezelfde percentage. Sommige pensioenfondsen denken erover na om dit principe te doorbreken. Reken eens uit (bijvoorbeeld in het model van vraag 1) hoe hoog de premie moet zijn die je betaalt vanaf 35 tot 65, als je ervan uitgaat dat je de eerste tien jaar geen premie betaalt. Lijkt dit alternatief je aantrekkelijk?
4. Je kunt ook berekenen hoe de pensioenpremie verandert als je een rendement veronderstelt van 8 procent in plaats van 5 procent, of wanneer het rendement maar 2 procent is. En wat gebeurt er met de premie als je ervan uitgaat dat je 90 jaar oud wordt, in plaats van 85? En wat als de pensioengerechtigde leeftijd wordt verhoogd tot 68 jaar? Je kunt een paar grafieken maken waarin duidelijk wordt gemaakt hoe de pensioenpremie afhangt van deze variabelen.
5. Risicovrije beleggingen halen geen hoge rendementen; daarom hebben de meeste fondsen een mix van risicovrije en risicodragende beleggingen. Het gevolg is wel dat de rendementen per jaar kunnen verschillen. Als het slecht gaat met de beleggingen, dan zal het fonds geen indexatie geven, maar de pensioen-toezeggingen die al eerder zijn gedaan moeten wel worden nagekomen. Reken eens een paar scenario's door waarin rendementen een tijdlang laag zijn (bv. -5%, dus van 1000 euro beleggingen is na een jaar nog maar 950 over) en dan weer een tijd lang hoog (bv. 15%). Hoe werkt de intergenerationele solidariteit? Zijn er sommige generaties die er bekaaid vanaf komen?
- FINANCE: Lees ook pensioenen worden mogelijk vanaf 2011 gekort...
- FINANCE: Lees verder: Pensioencrisis 2012 'de analyse'...
Disclaimer
De informatie die op deze website wordt gepubliceerd, is op geen enkele wijze bedoeld als advies, aanbeveling of waardeoordeel en dient niet als zodanig te worden opgevat.
De inhoud van de door Safility BV gepubliceerde en samengestelde pagina’s is ontleend aan betrouwbaar geachte bronnen. Voor de juistheid en volledigheid van de genoemde feiten, meningen, verwachtingen en uitkomsten staat Safility BV niet in.
